Nadere effectenanalyse Waddenzee CONCEPT

4.3.5 Kitesurfen

1. Karakterisering gebruik

Kitesurfen dat voor 1 oktober 2005 zonder ontheffing BPR plaatsvondt, is meegenomen in deze NEA meegenomen als nieuwe locaties. Het gaat (samen met de locaties met een BPR-ontheffing) om de volgende locaties: Texel Ceres, Vlieland, Terschelling (’tLichtje), Groene Strand Terschelling, westzijde en oostzijde veerdam Ameland, westerzeedijk Harlingen, Hoek van de Bant (Dongeradeel), strandje Delfzijl en zeestrand Termunterzijl. Er wordt ook op Texel Dijkmanshuizen gekitesurft, maar dit is niet toegestaan vanuit nautische veiligheid (geen geschikte locatie in verband met MZI’s in deze omgeving).

Voor kitesurfen bestaan geen Nb-wetvergunningen. Door Provincie Fryslân is er voor de locaties Groene Strand Terschelling, Westzijde veerdam Ameland, Westerzeedijk Harlingen en Hoek van de Bant wel een beoordeling in het kader van de Nb-wet gedaan. Vanuit het Binnenvaart politiereglement (Bpr) werden deze locaties in 2006 aangeduid als geschikt wat betreft nautische veiligheid.
In de praktijk worden meer locaties gebruikt door kitesurfers. Op verzoek van de Nederlandse Kitesurfvereniging (NKV) is er door RWS-DNN (p.m. G. Neijsen) nog naar die locaties gekeken wat betreft nautische veiligheid. De locatiesTexel Ceres, Vlieland, Terschelling (’t Lichtje), oostzijde veerdam Ameland, strandje Delfzijl en zeestrand Termunterzijl komen daaruit naar voren als geschikt en worden daarom meegenomen in deze toetsing.
Kitesurfen dat niet op bovengenoemde locaties plaatsvindt, wordt gezien als een illegale activiteit en is daarom niet meegenomen in de NEA.

2. Ruimtelijke verspreiding en overlap

Kitesurfen vindt plaats op een aantal vaste locaties. Zie Voortoets Waddenzee en Aanvullingen Voortoets Waddenzee voor kaarten met de afbakening van de kitesurflocaties. Alle locaties bevinden zich nabij de oevers, waardoor er overlap kan zijn met hoogwatervluchtplaatsen van steltlopers. De locaties aan de vastelandskust – stranden Harlingen, Delfzijl en Termunterzijl – bevinden zich nabij (potentiële) broedlocaties van bontbekplevier en strandplevier.

3. Temporele verspreiding en overlap

Kitesurfen vindt in principe jaarrond plaats - met een piek in voorjaar en zomer – tussen 3 uur voor en 3 uur na hoogwater. Dit overlapt deels met het broedseizoen van bontbekplevier en strandplevier en volledig met de behoefte aan hoogwatervluchtplaatsen bij steltlopers.

4. Effectbepaling

Effect op HVP’s
De effecten van kitesurfen op hoogwatervluchtplaatsen (HVP’s) dienen nog nader te worden beoordeeld aan de hand van gedetailleerde informatie van SOVON Vogelonderzoek Nederland die binnenkort beschikbaar komt. De onderstaande beoordeling van (met name de nieuwe locaties) dient dan ook als ‘voorlopig’ te worden beschouwd.

‘Bestaande locaties’

Groene Strand Terschelling
Kitesurfen vindt hier alleen plaats met hoogwater (3 uur voor hoogwater tot aan 3 uur na hoogwater, afhankelijk van het getij) dus zal er van verstoring van foeragerende vogels geen sprake zijn. Bij hoogwater bevinden zich op de Noordsvaarder, waarvan het
Groene Strand onderdeel uitmaakt, ook diverse hoogwatervluchtplaatsen afhankelijk van het getij. De aanwezige vogels houden zich, mede door de aanwezigheid van het dorp en de daruit voortkomende activiteit, meer op in westelijke richting. Het kitesurfgebied is gelegen zo dicht mogelijk tegen het dorp aan, waardoor het gebied in meer westelijke richting vrij gehouden wordt van kitesurfen (Provincie Fryslân). Effecten op de individueel niveau zijn daarom klein, effecten op populatieniveau zijn uitgesloten.

Ameland – westzijde veerdam
Kitesurfen vindt hier alleen plaats met hoogwater (3 uur voor hoogwater tot aan 3 uur na hoogwater, afhankelijk van het getij) dus zal er van verstoring van foeragerende vogels geen sprake zijn. Ten oosten van de veerdam ligt een hoogwatervluchtplaats van
scholeksters. Het kitesurfgebied ligt op voldoende ruime afstand zodat er geen verstoring optreedt van rustende scholeksters (Provincie Fryslân). Kitesurfen op deze locatie zal mogelijk een klein effect hebben op individueel niveau, effecten op populatieniveau zijn uitgesloten.

Westerzeedijk Harlingen
Kitesurfen vindt hier alleen plaats met hoogwater (3 uur voor hoogwater tot aan 3 uur na hoogwater, afhankelijk van het getij) dus zal er van verstoring van foeragerende vogels geen sprake zijn. In het naseizoen (vanaf eind augustus) maken steeds meer
watervogels gebruik van het gebied. Soorten als eidereend en toppereend kunnen dan in redelijk grote aantallen aanwezig zijn in het gebied (Provincie Fryslân). Kitesurfen kan dan een verstorend effect hebben op groepen toppers en eiders, met gevolgen voor
de efficiëntie wat betreft rusten en foerageren. Effecten op populatieniveau is voor deze soorten echter niet aan de orde. Op of nabij deze locatie bevinden zich een broedgebieden waar één of meer broedparen bontbekplevier zijn waargenomen.
Intensivering van recreatie op deze locaties of ernstige verstoring kan er voor zorgen dat deze locaties niet langer of minder geschikt zijn voor broedende bontbekplevieren. Het strand is mogelijk ook geschikt als broedlocatie voor strandplevier, wanneer er
daar minder verstoring zou zijn.

Hoek van de Bant (Dongeradeel)
Kitesurfen vindt hier alleen plaats met hoogwater (3 uur voor hoogwater tot aan 3 uur na hoogwater, afhankelijk van het getij) dus zal er van verstoring van foeragerende vogels geen sprake zijn. In het gebied zelf zijn geen hoogwatervluchtplaatsen (Provincie
Fryslân).

‘Nieuwe locaties: Bpr-proof’

Strandje Delfzijl, Zeestrand Termunterzijl, Texel Ceres en Terschelling (‘t Lichtje)
Kitesurfen vindt hier alleen plaats met hoogwater (3 uur voor hoogwater tot aan 3 uur na hoogwater, afhankelijk van het getij), zodat er geen foeragerende wadvogels worden verstoord. Er is hier geen sprake van belangrijke hvp’s voor steenloper, kanoet, zwarte
ruiter of scholekster. Effecten op deze vogels zijn klein tot verwaarloosbaar.
Op of nabij Delfzijl en Termunterzijl bevinden zich stukken waar één tot meer dan vijf broedparen bontbekplevier zijn waargenomen. Intensivering van recreatie op deze locaties of ernstige verstoring kan er voor zorgen dat deze locaties niet langer of minder geschikt zijn voor broedende bontbekplevieren. Van strandplevier zijn er bij Termunterzijl broedparen waargenomen. Het strandje bij Delfzijl is mogelijk ook geschikt als broedlocatie, wanneer er daar minder verstoring zou zijn.

Vlieland
Kitesurfen vindt hier alleen plaats met hoogwater (3 uur voor hoogwater tot aan 3 uur na hoogwater, afhankelijk van het getij). Er is hier of in de nabijheid geen sprake van schelpenbanken of wadplaten, zodat er geen foeragerende wadvogels worden verstoord. Er is hier geen sprake van belangrijke hvp’s voor steenloper, kanoet, zwarte ruiter of scholekster (hvp’s ligt westelijker). Effecten op vogels zijn klein.

Ameland – oostzijde veerdam
Kitesurfen vindt hier alleen plaats met hoogwater (3 uur voor hoogwater tot aan 3 uur na hoogwater, afhankelijk van het getij), zodat er geen foeragerende wadvogels worden verstoord. Deze locatie ligt wel nabij een hoogwatervluchtplaats van scholeksters.
Kitesurfen kan daardoor aanzienlijke effecten hebben op de rustmogelijkheden tijdens hoogwater en daarmee de fitness van deze
kolonie. Effecten op de overige vogels zijn klein.

5. Effectbeoordeling

‘Bestaande locaties’

Zolang de activiteit alleen beoefend wordt op de daartoe aangewezen plaatsen zijn de storingsfactoren lokaal weliswaar ernstig, maar door de beperkte oppervlakte en geringe overlap met het voorkomen van de vogels zijn negatieve effecten klein. Negatieve
effecten op de realiseerbaarheid van de instandhoudingsdoelen zijn uitgesloten.
Doordat het strand bij de locatie Westerzeedijk Harlingen mogelijk minder geschikt is als broedlocatie voor bontbekplevier, kunnen significant negatieve effecten op het instandhoudingsdoel niet worden uitgesloten: in de huidige situatie wordt het doel
waarschijnlijk niet gehaald, mogelijk mede door de verstoring op deze locatie. Voor strandplevier geldt een uitbreidingsdoel en/of een verbeterdoel voor wat betreft de kwaliteit van het leefgebied. Het kan niet worden uitgesloten dat de aanwezigheid van
kitesurfen in de nabijheid het strandje ongeschikt maken, waardoor het instandhoudingsdoel niet gehaald wordt.

‘Nieuwe locaties: Bpr-proof’

De locatie Oostzijde veerdam Ameland ligt in of nabij een hvp van scholeksters. De verstoring heeft gevolgen voor de foerageer- en rusttijd en kan daarmee lokaal een aanzienlijk negatief effect hebben op de fitness van de vogels. De vogels kunnen gaan
omvliegen of op zoek gaan naar andere locaties. Aangezien voor deze soort een verbeterdoel voor de kwaliteit van het leefgebied gesteld is, kan een significant effect op dit instandhoudingsdoel als gevolg van een kitesurflocatie op of nabij een hvp, niet worden
uitgesloten. Een negatief effect op de gehele populatie wordt echter niet verwacht.
Voor de overige locaties is de verstoring veel lager, waardoor effecten op de instandhoudingsdoelen als gevolg van kitesurfen op die locaties zijn uitgesloten.
Doordat de strandjes bij Delfzijl en Termunterzijl als gevolg van kitesurfen mogelijk minder geschikt zijn als broedlocaties voor bontbekplevier, kunnen significant negatieve effecten op het instandhoudingsdoel niet worden uitgesloten: in de huidige situatie
wordt het doel waarschijnlijk niet gehaald, mogelijk mede door recreatie op deze strandjes. Voor strandplevier geldt een uitbreidingsdoel en/of een verbeterdoel voor wat betreft de kwaliteit van het leefgebied. Het kan niet worden uitgesloten dat de
aanwezigheid van kitesurfers de gebieden ongeschikt maken als broedlocatie, waardoor het instandhoudingsdoel niet gehaald
wordt.

6. Mogelijke mitigerende maatregelen

Voldoende afstand tot nabijgelegen stranden en glooiingen die functioneren als broedlocatie of hoogwatervluchtplaats. Controle op
naleving van de gestelde grenzen voor kitesurfen is de belangrijkste voorwaarde voor het welslagen van de mitigerende
maatregelen.