Zeilen staat al jaren onder druk als olympische sport. In 2002 besloot het International Olympic Committee (IOC) om het aantal zeildisciplines en atleten te reduceren. Dit vanwege de verhoudingsgewijs geringe interesse van toeschouwers en de lage mediaopbrengst, terwijl de kosten en complexiteit van de competitie hoog zijn. In 2007 blunderde de ISAF door de multihull van het olympische programma te schrappen. De roep naar vernieuwing werd luider en de International Kiteboard Association (IKA) springt daar goed op in.

Het wegstemmen van de Tornado leidde tot wereldwijde verontwaardiging. In plaats van het zeilen aantrekkelijker te maken, vloog de spectaculaire high performance klasse eruit. Intussen hanteert het IOC een evaluatiesysteem om het olympische programma systematisch op basis van 33 criteria te beoordelen. Daarbij wordt gekeken naar de sterke en zwakke punten van elke sport en naar de toegevoegde waarde voor het olympische programma. Elke vier jaar verschijnt hiervan een rapport. Daarbij komt dat IOC President Jacques Rogge het maximum aantal sporten voor de Zomerspelen op 28 heeft gezet. Zeilen zit op diverse punten in de gevarenzone en dat is ook bij de ISAF doorgedrongen.

ISAF Olympisch Comité
Na de internationale commotie over de Tornado kwam het besef dat het tijd werd voor een overkoepelende, olympische strategie. Geen one-off acties meer, maar een gedegen aanpak met visie. Sinds begin 2009 is daarom de ISAF Olympic Commission officieel aangetreden. Deze commissie ondersteunt het Executive Committee in de ontwikkeling, besluitvorming en promotie van een duidelijke strategie van de zeilsport in de Olympische Spelen. De commissie zette in haar rapport aan het Executive Committee de volgende vijf thema’s uiteen, die de ISAF in toekomstige beslissingen met betrekking tot de Spelen dient mee te nemen:

1. ISAF moet het bereik en de aantrekkelijkheid van zeilen uitbreiden in opkomende landen, onder de zeilers, media en toeschouwers.
2. ISAF moet de kosten verlagen voor de zeilers, nationale bonden, organisaties van evenementen, IOC en media.
3. ISAF moet meer consistentie en continuïteit inbouwen in haar olympische beslissingen. Zo kunnen de nationale bonden meer uit hun olympische investeringen halen, en de zeilers kunnen een duidelijk pad bewandelen vanuit de jeugd tot de Spelen.
4. ISAF moet meer op de jeugd focussen en de toetreding stimuleren van spannendere (voor atleten en publiek) disciplines en materiaal.
5. ISAF moet meer structuur aanbrengen in de jaarlijkse kalender van zeilevenementen.

Kitesurfen
We schreven eerder al over de vernieuwende plannen van de Internationale Tornado Associatie. Zij pleiten voor het Speedsailing Arena Concept; een afvalcompetitie volgens het Round Robin-systeem met korte races. Bij de IKA staken ze ook de koppen bij elkaar, wat resulteerde in baanbrekende ideeën. Kitesurfen is de snelst groeiende watersport ter wereld. Geschat wordt dat er nu internationaal ruim 200.000 kiters zijn, waarvan er circa 10.000 actief zijn in Nederland (bron: Nederlandse Kitesurf Vereniging).
Daarbij is de aantrekkingskracht onder de jeugd groot, heb je geen dure havens nodig en is de uitrusting als normale bagage te transporteren.

Het distributienetwerk reikt tot in de meest afgelegen spots, wat de wereldwijde verspreiding ten goede komt. Daarbij komt dat het aandeel van vrouwelijke beoefenaars groot is en het materiaal voor mannen, vrouwen en jongeren gelijk is. Dankzij de box-rule kan elke atleet het materiaal kiezen dat het beste bij hem/haar past. En niet geheel onbelangrijk als olympische zeildiscipline, kiten is een goedkope sport. Voor 2.000 euro heb je al een setje waarmee je internationaal aan de bak kunt. Zo beweert de IKA. Bovendien kan er al vanaf 5 knopen volop geracet worden en is kniediep water diep genoeg.

Think out of the box
In hun poging om een olympische status voor 2016 te veroveren, laat de IKA een knap staaltje ‘think out of the box’ zien. Ze werkten hun ideeën en aanbevelingen uit in twee documenten: Olympic Strategy en Kiteboarding Olympic Campaign. Het komt erop neer dat de olympische zeilsport op de schop moet. Alleen nog maar high performance klassen en een discipline gestuurd systeem. Dus in plaats van op tien verschillende klassen focussen, vijf verschillende disciplines selecteren die de hedendaagse zeilsport vertegenwoordigen. Volgens de IKA zijn dat:

1. Fleet racing
2. Team racing
3. Match racing
4. Speed racing
5. Slalom racing

De materiaalkeuze zou dan als volgt gekozen en op de venue afgestemd moeten worden:

1. Dinghy
2. Kielboot
3. Multihull
4. Windsurfer
5. Kiteboard

Waarbij het wel de vraag is of je een dinghy en een skiff over een gelijke kam mag scheren, als je de windsurfer en kiteboarder als aparte materiaalkeuzes ziet.

Race format
Om de zeilsport aan populariteit te laten winnen, is meer actie en afwisseling nodig, zo stelt de IKA. De focus moet meer op de interesse van media en toeschouwers gericht zijn, dan op wat historisch gezien belangrijke klassen zijn/waren. Dus korte races dicht onder de kant. Daarvoor lenen de speedbaan, kiteboard SuperX (slalom) en het in-harbour matchracen zich prima. De Kiteboard SuperX zijn fleet slalomraces van 15 tot 20 minuten, inclusief een eliminatiecompetitie van 2-3 minuten wedstrijdjes.

Dit zijn enkele onderwerpen uit het aanvalsplan van de IKA. Duidelijk is dat er iets moet veranderen om de olympische status van de zeilsport veilig te stellen. Van 4 tot en met 14 november 2010 komen in Athene alle ISAF commissies, lobbyisten, bobo’s en zeilers weer bijeen voor de jaarlijkse ISAF Meeting. Daarna zal ongetwijfeld meer bekend worden over welke koers de ISAF van plan is te gaan varen op weg naar de Olympische Spelen van 2016.

DB
Foto: brandguides.com